بانویی که با نخ و سوزن‌ برای 800 نفر اشتغال ایجاد کرد گردشگری

شهین شهرکی یکی از هنرمندان صنعت سوزن‌دوزی است که سابقه فعالیت طولانی در این هنر زیبا دارد، او با همت و تلاش برای بیش از 800 نفر اشتغال ایجاد کرده و محصولات خود را به کشورهای مختلف صادر می‌کند.

به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان، سوزن‌دوزی، به عنوان هویت و اصالت زنان بلوچ در سیستان و بلوچستان است و کمتر بانوی بلوچی را در این منطقه می‌توان یافت که با این هنر آشنایی نداشته باشد.

هر دختر بلوچ از سنین کودکی، ضمن آموختن و انجام امور مربوط به خانه‌داری، موظف به فراگرفتن سوزن‌دوزی نیز است و به سبب دخالتی که سلیقه‌های گوناگون در تهیه نوارهای سوزن‌دوزی دارد، می‌توان طرح‌ها و نقش های متنوع و اصیل سوزن‌دوزی را در منطقه بلوچستان مشاهده کرد.

هنر سوزن‌دوزی در اکثر شهر‌های سیستان و بلوچستان وجود دارد اما ایرانشهر به دلیل تعداد کارگاه‌های بیشتر، کیفیت سوزن‌دوزی و تکنیک‌های متداول در آن تابستان امسال به عنوان شهر ملی سوزن‌دوزی انتخاب شد.

وجود چهره‌های سرشناس سوزن‌دوزی در ایرانشهر به ویژه مهتاب نوروزی که از شهرت جهانی برخوردار است تاثیر بسزایی در ملی‌شدن این شهرستان داشت.

یکی از صنعتگران و سوزن‌دوزان برجسته و کارآفرین در سیستان و بلوچستان شهین شهرکی است که در اکثر نقاط سیستان و بلوچستان نسبت آموزش سوزن دوزی به بانوان اقدام کرده و شهرت ملی دارد.

مشروح گفت‌وگو با شهین شهرکی یکی از هنرمندان صنایع‌دستی سوزن‌دوزی را در زیر می‌خوانیم.

از چه سالی به سوزن دوزی مشغول شدید؟
از ۱۲ سالگی شروع به کار کردم و در هنرستان در رشته دوخت تجارت خواندم، سپس در شهرستان سرباز به شغل معلمی مشغول شدم و در این منطقه تجربه بیشتری در زمینه سوزن‌دوزی کسب کردم.

چرا به فکر تاسیس تعاونی افتادید؟
براساس فعالیت‌هایی که با همکاری روستاییان انجام می‌دادم، سال ۷۵ به پیشنهاد یکی از آشنایان شرکت تعاونی زینب کبری(س) را در نوک آباد بمپور تاسیس کردم.

بعد از ۴ سال این شرکت تعاونی را به مردم منطقه واگذار کردم و در سال ۷۹ همزمان با خدمت در شغل معلمی با جدیت بیشتری شرکت تعاونی جدیدی در ایرانشهر تاسیس کردم که ۴۵ نفر عضو داشت.

تا سال ۸۷ که بازنشسته شدم این شرکت تعاونی که 45 نفر عضو داشت را با فعالیت بیشتری به بیش از ۱۰۰ نفر و سال ۹۰ به 300 و در سال ۹۲ به 400 نفر عضو رساندم.

آیا فعالیت‌های‌تان محدود به جنوب سیستان و بلوچستان است؟
فعالیت‌های من محدود به جنوب استان نبود و تلاش کردم این هنر اصیل را در تمام نفاط استان آموزش دهم، در ادامه فعالیت ها در سال ۹۲ در منطقه دوست‌محمد هیرمند در شهرستان زابل یک فعالیتی را با رویکرد آموزش و تولید آغاز کردم.

تاکنون چه رتبه ها و موفقیت‌هایی را کسب کرده‌اید؟
سال ۹۰ تعاونی برتر، سال 91، و ۹۲ تعاونی برتر ویژه بانوان کشور و کارآفرین برتر استانی شدیم، همچنین تولید کنند برتر کشور در بین ۱۸ استان شدیم.

در سال ۹۵ تعداد نیروهای ما به ۵۰۰ نفر رسید که ۱۵۰ نفر از منطقه سیستان جذب شده بود، در این بین در بسیاری از نمایشگاه های استانی، کشوری و حتی بین‌المللی شرکت کردیم و رتبه‌هایی را هم کسب کردیم.

کسب اولین نشان یونسکو و نشان برتر ملی را در زمینه خامه‌دوزی
شرکت تعاونی ما اولین نشان یونسکو و نشان برتر ملی را در زمینه خامه‌دوزی به دست آورد و در همان سال ۳ نشان ملی مرغوبیت را در رشته‌های سوزن‌دوزی و خامه‌دوزی کسب کردیم.

در سال ۹۶ و ۹۷ نشان ملی دریافت کردیم و تا کنون ۸ نشان ملی مرغوبیت و ۲ نشان یونسکو داریم که یکی توسط دخترم مریم قادری کسب شد، ۳ نشان فجر داریم، سال ۹۸ با برند دوچ بلوچ تعاونی برتر در سطح کشور شدیم.

وی با اشاره به مشکلات می‌گوید: مشکلات و موانع کارهای تولیدی زیاد است از جمله صدور مجوز، پرداخت تسهیلات و ...اما نمی‌شود منتظر بمانیم تا همه کارها را مسؤولان انجام بدهند این امر نه درست است نه انجام شدنی.

در حال حاضر حدود ۷۵۰ تا ۸۰۰ نفر نیرو داریم که اغلب منتظر هستند تا برای آنها سفارش بگیریم و یا دستمزدشان را بپردازیم.

وی می گوید: پیمانکار آموزشی میراث‌فرهنگی هستم و به مددجویان کمیته‌امداد که حدود ۶۰۰ نفر هستند هم آموزش می‌دهم و هم اشتغال‌شان را بر عهده دارم.

آیا محصولات‌تان را به کشورهای مختلف هم ارسال می‌کنید؟

شهرکی با اشاره به اینکه تهرانی‌ها بیشتر از سوزن‌دوزی استقبال می‌کنند، بیان کرد: با همکاری اتاق تعاون محصولات سوزن‌دوزی را به کشورهای ترکیه و امارات صادر می‌کنم، قرار است برای فرانسه نیز یک سری تولیدات ارسال کنیم.

آیا کرونا بر روند کاری شما خلل وارد می‌کند؟
کرونا و تحریم‌ها مشکلات زیادی را بوجود آورد و هیچ کمکی برای بهبود شرایط به تعاونی ما نشد، اما خودمان برای بهبود شرایط کرونایی اقدام به تولید ماسک‌های سوزن‌دوزی شده کردیم که برخی از آنها در گالری تهران موجود است و تقریبا حدود هزار ماسک در هر دو هفته ماسک تولید می‌کنیم.

حرف آخر

از مسؤولان انتظار داریم برای سوغات و هدایا بیشتر از صنایع دستی به ویژه سوزن دوزی استفاده کنند زیرا این کار کمک زیادی به فروش محصولات می‌کند و زمینه درآمدزایی برای صنعتگران فراهم می‌کند.

------------------

گفت‌وگو: راضیه مقیمی