آداب و رسوم ماه محرم در منطقه بلوچستان:

شنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۴ ۰ نظر ۱۰۷۴ بازدید

آداب و رسوم ماه محرم در منطقه بلوچستان:

از ادای رسم «خرج امام» تا روزه گرفتن در تاسوعا و عاشورا

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان، حادثه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یاران گرانقدر ایشان به قدری جانگداز و مهم است که سرتاسر دنیا را در روزهای محرم حزن و اندوه و دل هر انسان با فطرتی را غم فرا می گیرد به ویژه مسلمانان و شیعیان که در طول تاریخ در این ایام در هر گوشه ای متناسب با موقعیت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جامعه خود در پاسداشت این ایام آیین های ویژه ای را اجرا می کنند که سابقه دیرینه ای دارد.

آیین‌های سوگواری محرم در شهرهای جنوبی سیستان و بلوچستان شامل منطقه سرحد و مکران با شور حال خاصی در میان اهل تشیع و تسنن برگزار می‌شود، بسیاری از برادران و خواهران اهل سنت با حفظ حرمت محرم و ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حسین‌بن‌علی(ع) در آیین‌های ویژه این ماه شرکت می‌کنند.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه مردم اهل تسنن در ماه محرم برای عزاداری امام حسین علیهم السلام آئین‌های خاصی نظیر اطعام‌دادن و کمک به فقرا را انجام می دهند، بیان کرد: این استان گرچه از لحاظ وجود امام‌زادگان یا معصومین بی‌بهره است اما به واسطه ارادت قلبی و علاقه شدید مردم این خطه اعم از بلوچ و سیستانی به اهل بیت عصمت و طهارت، بقعه‌ها و اماکن متبرکه بی‌شماری را در خود جای داده است که یا به واسطه مدفون بودن سادات جلیل‌القدری مانند سید‌باقر (ره) در زابل و یا اشخاص مهم و محترمی مانند سید غلام‌رسول در چابهار از اهمیت و احترام بالایی برخوردار شده است.

علیرضا جلالزایی با بیان اینکه بیش از 70 بقعه، نظرگاه، قدمگاه و آرامگاه در سیستان و بلوچستان وجود دارد، افزود: امام حسین (ع) متعلق به بشریت است، اهل سنت همانند شیعیان برای احترام به ماه محرم و ایام شهادت امام حسین(ع) از برگزاری مراسم ازدواج و جشن‌های شادی خودداری می‌کنند.

او با بیان اینکه در شهرستان ایرانشهر و بزمان شیعیان بلوچ آداب و رسوم خاص خود را دارند و با آغاز اولین روز از ماه محرم امامان جمعه، پیش‌نمازان مساجد و ملایان با سخنرانی در مساجد و محافل مذهبی، مردم را از اهمیت این ماه آگاه می‌کنند، گفت: علما و روحانیون در این ایام با روایت احادیث مختلف به بیان مظلومیت امام حسین (ع) و نقش وی در اسلام و همچنین عظمت این ماه پر برکت می پردازند.

این مقام مسئول تصریح کرد: اکثر اهل سنت در روزهای تاسوعا و عاشورا اقدام به گرفتن روزه می کنند، علاوه بر آن کمک به فقرا، پخت غذاهای محلی از قبيل حلوا، خورشت و برنج و همچنين پخش شير و خرما ميان خانواده‌های کم درآمد از ديگر آيين‌های روزهای تاسوعا و عاشورا در نقاط مختلف بلوچستان است.

وی تاکید کرد: یکی از رسومی که از گذشته‌های بسیار دور در شهرستان دلگان رواج داشته تحت عنوان «خرج امام» است، بدین نحو که مردم این منطقه در شب‌های دهه اول محرم با دورهم نشینی به عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) می‌پرداختند؛ به این صورت که بانی مجلس که عموما از افراد ریش‌سفید و یا معتمد روستا است مردم را قبل از نماز مغرب و عشا جهت عزاداری حضرت امام حسین (ع)به منزل خود دعوت می‌کرد و علاوه‌بر خرج دادن و پخش نذورات، مراسم روضه‌خوانی و نوحه‌خوانی با حضور اهل سنت و تشیع برگزار می کرد.

جلالزایی با بیان اینکه دعوت به تأمل و وحدت، یکی از حرکات جالب در میان مردم بلوچستان و اهل تسنن است، ادامه داد: در این ایام مولوی‌ها و ملایان مساجد مردم را دعوت به تامل وحدت می‌کنند و با دیدن یکدیگر، این ایام را به هم تسلیت می‌گویند، افزون بر آن یکی از آیین‌های خاص مناطق شیعه‌نشین در بلوچستان که طی سال‌های اخیر رواج یافته اجرای آیینی موسوم به «مقتل‌خوانی» بعد از نماز ظهر عاشوراست.
مدیرکل میراث فرهنگی بیان کرد: از دیگر رسوم مردم این خطه این است که عزاداری در روزهای ابتدایی ماه داخل حسینیه‌ها و مساجد محل انجام می‌شود اما از روزهای چهارم به بعد حسینیه‌ها و تکایا برای اعلام تسلیت به سایر هیئت‌ها در صفوف منظم به خیابان‌ها آمده و به سایر مساجد رفته و در مراسمات عزاداری آن‌ها شرکت می‌کنند.